Onze huidige focus ligt op de acquisitie van werken uit de cultuurfilosofie, geschiedfilosofie, wetenschapsfilosofie en politieke filosofie.

In de negentiende en twintigste eeuw belanden verschillende professorenarchieven en -bibliotheken in de collectie van de universiteitsbibliotheek, na aankoop of schenking. Een eenentwintigste-eeuws voorbeeld is het archief van de Vlaamse filosoof Leo Apostel (1925-1995), dat in 2001 door mevr. Jenny Walry samen met zijn bibliotheek werd overgedragen aan de universiteitsbibliotheek.

Binnen de opdracht van het Grootseminarie Brugge als opleidings-, studie- en vormingscentrum van het bisdom Brugge herbergt het Grootseminarie een omvangrijke en gespecialiseerde bibliotheek van méér dan 250.000 banden en 180 lopende tijdschriften. Studenten, al wie een (kerkelijke) opleiding volgt, docenten, wetenschappelijke onderzoekers, geïnteresseerden in levensbeschouwelijke, religieuze, filosofische thema's of geschiedenis vinden er zowel populariserende werken als vakliteratuur.

Naast een levende collectie van actuele werken bewaart de bibliotheek een unieke en uitgebreide collectie bibliothecair erfgoed afkomstig van de Duinenabdij of van bisschoppen van Brugge zoals H.J. Van Susteren of J.B. Malou. Zeker de collecties incunabelen en postincunabelen is indrukwekkend qua aantal en inhoudelijke rijkdom. Het is zonder meer uniek dat deze collectie met werken daterend van het begin van de boekdrukkunst tot vandaag in situ wordt bewaard.

Gustaaf Schamelhout (1869-1944) was een longspecialist die bijgedragen heeft aan de strijd tegen tuberculose. Hij was autodidact in de etnologie en anthropologie, en geïnteresseerd in literatuur. Hij wordt verbonden aan de Vlaamse Beweging en was bevriend met Emmanuel De Bom.
De boeken in zijn bibliotheek behandelen de politieke en sociologische vraagstukken van de eerste helft van de 20ste eeuw. Geografie en volkenkunde maar ook letterkunde en boeken over kunst zijn vertegenwoordigd, opvallend is het grote aantal publicaties van Emmanuel De Bom.

Hugo van Kuyck (1902-1975) is bekend als een toonaangevend modernistisch architect voor Antwerpen. Daarnaast getuigt zijn boekencollectie in een interesse voor historische en filosofische essays en literatuur. Hij speelde een cruciale rol bij de landing in Normandië op 6 juni 1944. In dienst van het Amerikaanse leger ontwikkelde hij de kaarten die de troepen gebruikten op de Franse stranden. En hij was een van de weinige Belgen die op D-day in Normandië landde.

Ivo Michiels, pseudoniem van Henri Ceuppens (1923-2012) drukte zijn stempel op het Vlaamse naoorlogse artistieke leven als kunstcriticus, scenarist, tijdschriftredacteur, docent én vooral als innovatief schrijver. Hij werd de vader van de experimentele roman in Vlaanderen met Het boek Alfa (1963), dat deel uitmaakt van de canon van de Nederlandstalige literatuur vanuit Vlaams perspectief. Christiane Faes (1943-2018) begon in 1962 begon aan een studie ‘Filmscenario’ en ‘Geschiedenis van de moderne kunst’, gedoceerd door Ivo Michiels. Gedurende 47 jaar, vanaf de ‘sneeuwdialoog’ uit Het boek Alfa tot Maya Maya (2013) was ze zijn muze.

De bibliotheek weerspiegelt de veelzijdige interesses en contacten van het koppel en bevat zowel Nederlandstalige als wereldliteratuur, kunstboeken en oosterse filosofie
 

Thelesfoor Buyssens (1879-1945) is een man die één boek publiceerde in 1928, toen hij de vijftig naderde. Het boek is de uitkomst van een levenslange hunkering om zich intellectueel te ontplooien. Het is een samenraapsel van zijn notities. In een uitgebreid voorwoord beschrijft hij heel dit proces en de grote rol die de Stadsbibliotheek van Antwerpen daarin heeft gespeeld.

Zijn collectie bevat boeken over linguistiek en letterkunde, volkskunde en reisgidsen, filosofie en godsdienst.

Onderzoeksbibliotheek op het domein van de (vooral Latijnse) Christelijke literatuur van de late oudheid en de middeleeuwen (150-1500). Er is een subcollectie 'Preciosa'.

De collectie is die van het oude studiehuis van de paters dominicanen in Leuven. In 2022-2023 zijn grote delen overgebracht naar partnerbibliotheken in Leuven, zoals de Maurits Sabbebibliotheek, de bibliotheek van het Hoger Instituut voor Wijsbegeerte en KADOC. De tijdschriftencollectie werd volledig afgestoten. De rest van de collectie, voornamelijk bestaande uit Dominicana en theologische en filosofische uitgaven, werd – wegens verbouwingswerken – ingepakt. Verwacht wordt dat de bibliotheek opnieuw operationeel zal zijn in 2026-2027.

De bibliotheek van het Erasmushuis bewaart een ruime collectie oude drukken van van Desiderius Erasmus (c.1466-1536) en andere humanisten. De collectie focust op editiones principes, d.w.z. de eerste edities van een boek bij verschillende drukkers. Daarbij telt de collectie een aanzienlijk aantal gecensureerde boeken, waarin bepaalde passages werden geschrapt of dichtgeplakt. Naast deze oude drukken verzamelen we moderne edities van Erasmus' teksten, gepubliceerd tot op de dag van vandaag.

De bibliotheek van het Erasmushuis bezit een uitzonderlijke collectie oude drukken van Desiderius Erasmus (c.1466-1536) en andere humanisten. Daarnaast bewaart de bibliotheek in depot de helft van de oude kerkarchieven van de parochie, het kapittel van de Sint-Pieter-en-Sint-Guidokerk in Anderlecht, en het nabijgelegen begijnhof. De gemeentearchieven en historische archieven van Anderlecht zijn eveneens in het Erasmushuis te raadplegen. Ten slotte wordt er een joodse collectie bewaard, bestaande uit enkele honderden documenten, boeken en cultusobjecten.

Deze collectie bevat de wetenschappelijke privébibliotheek van de Duitse filosoof Edmund Husserl (1859-1938). Ze omvat zo’n 4000 boeken en overdrukken over psychologie en geschiedenis van de filosofie van het einde van de negentiende en begin van de twintigste eeuw. Veel van deze titels zijn geannoteerd door de auteur.

Jan Hendrik van den Berg (1914-2012) was een Nederlandse arts en psychiater. Hij was hoogleraar aan de universiteit van Leiden en schreef tal van boeken over de psychiatrie, psychotherapie en psychologie van zowel het individuele als van het maatschappelijke bestaan. Zijn bibliotheek omvat werken die hij doorheen zijn carrière verzamelde en gebruikte als referentie voor zijn studies. Buiten boeken over psychiatrie, filosofie en psychologie, heeft hij ook een kleine collectie fictieboeken aan het museum geschonken. Jan Hendrik van den Berg was ook een natuurliefhebber. Buiten zijn bibliotheekcollectie heeft hij ook een herbarium geschonken aan het museum, waar hij meer dan negentig jaar aan werkte.

De collecties oude drukken van de kruisheren van Diest en Maaseik die respectievelijk in 2014 en 2019 in depot werden gegeven, bevatten zoals de meeste verzamelingen van religieuze gemeenschappen vooral bijbels, exegese, kerkvaders, middeleeuwse en vroegmoderne theologie en spiritualiteit, liturgie, sacramenten, burgerlijk en canoniek recht, (kerk)geschiedenis, en apologetica, maar ook klassieke auteurs, filosofie en natuurwetenschappen.

De bibliotheek van het Museum Dr. Guislain is gewijd aan de geschiedenis van de psychiatrie en outsiderkunst, en wil met tentoonstellingen en boeken de aandacht richten op belangwekkende psychiatrische problemen en die in hun bredere maatschappelijke en culturele context plaatsen. Het zoekt daarbij steeds de dialoog tussen wetenschap en kunst. De bibliotheek bevat werken over de geschiedenis van de psychiatrie, outsiderkunst, psychologie, geneeskunde… Daarnaast bewaart het Museum ook enkele belangwekkende deelcollecties, zoals een deel van de (antiquarische) bibliotheek van Professor Jacques Schotte, Jan Hendrik van den Berg, Willem van Genk, Detlef Petry, Steven De Batselier, enz.

“Onze bibliotheek is in’t geheel niet wat men noemt eene gespecialiseerde vakbibliotheek. Ik zou ze bijna durven noemen een permanente tentoonstelling van het mooie boek. Ze bevat allerlei rariora, verlustingen voor den bibliophiel die genoegen heeft aan zeldzame drukken en fraaie banden, boeken die men zich gewoonlijk niet zou verwachten te vinden in eene abdijbibliotheek.”  - J. Nieuwenhuyzen O. Praem., voormalig bibliothecaris.

De collectie is sinds die tijd gegroeid van 20.000 naar een geschatte 100.000 banden en het betreft nog steeds een bijzonder gevarieerde en mooie collectie. De bibliotheek verzamelt vooral rond de domeinen theologie, spiritualiteit en filosofie. De collectie telt een belangrijk aantal oude drukken, waaronder 340 publicaties uit de Officina Plantiniana. Aan de basis van deze bijzondere verzameling liggen vier grote legaten.

Het Orpheus Instituut is een toonaangevend centrum voor artistiek onderzoek in muziek. De bibliotheek is een weerspiegeling van de onderzoeksonderwerpen en -activiteiten van het onderzoekscentrum en de doctoraatsopleiding docARTES. In de basiscollectie vindt men boeken, dissertaties, tijdschriften, cd’s en partituren met betrekking tot muziek- en uitvoeringspraktijk, artistieke getuigenissen, creativiteit, experiment, filosofie en esthetica. Daarnaast zijn er vijf bijzondere fondsen: de Ton Koopmancollectie, met focus op de zeventiende- en achttiende-eeuwse muziek, haar culturele context en uitvoeringspraktijk; het fonds Johan Huys, omtrent de muziek van de achttiende en negentiende eeuw; de fondsen Gerard Corver en Silvio Senn, over filosofie en literatuur; het fonds Paul Thwaites, met grammofoonplaten en literatuur over de ontwikkeling van de historisch geïnformeerde uitvoeringspraktijk; en het fonds Gusta Goldschmidt, omtrent de gelijknamige luitpionier.

De bibliotheek bedient de abdijgemeenschap en bevat religieuze, historische lectuur en ook literatuur. Ze draagt zorg voor een 600-tal oude drukken. De collectiefocussen van de collectie zijn de Bijbel, monastica, theologie, patrologie, spiritualiteit, liturgie, kerkgeschiedenis, filosofie, menswetenschappen, letterkunde en kunst.

KU Leuven Bibliotheken verzamelt erfgoedmateriaal rond wetenschapsgeschiedenis vanuit de gedachte dat het Leuvense universitaire onderzoek en onderwijs alleen begrepen kan worden vanuit een ruimer perspectief op de geschiedenis van het wetenschappelijk onderzoek.  De studie van de wetenschap en haar geschiedenis zorgt dan voor een overzicht of algemeen beeld van de wetenschapsbeoefening aan de universiteit (algemene tendensen, belangrijke onderzoekers, mijlpalen,…). We definiëren 'wetenschap' hier losjes als iedere aan kennis gerelateerde activiteit die op de een of andere manier verband houdt met de intellectuele en culturele wereld in en rond de Leuvense universiteit.