Bibliotheek Camille Huysmans

Camille Huysmans werd geboren als Jean Joseph Camille Hansen, op 26 mei 1871 te Bilzen. In 1896 werd hij lid van de Belgische Werkliedenpartij. Zijn politieke carrière startte in 1908 in de Brusselse gemeenteraad, vanaf 1921 ruilde hij Brussel in voor Antwerpen waar hij het in 1933 tot burgemeester schopte. Naast zijn carrière in de lokale politiek was hij ook nationaal en internationaal actief, onder meer als secretaris van het Internationaal Socialistisch Bureau (1905–1922), en als secretaris en voorzitter van de Labour and Socialist International/Internationale Ouvrière Socialiste (1940–1945). Hij bleef ook betrokken na de heroprichting van de Socialistische Internationale in 1951. Camille Huysmans overleed te Antwerpen op 25 februari 1968, op 96-jarige leeftijd. Zijn politieke carrière was toen slechts enkele jaren voorbij, en als notoir verzamelaar liet hij een immens volume aan archief achter.

Tijdens zijn leven besliste hij al om zijn archief over te dragen aan het Archief en Museum voor het Vlaamse Cultuurleven (AMVC), het huidige Letterenhuis te Antwerpen. Na zijn dood vulde zijn weduwe, Ida Smissen, de collectie verder aan. In 1974 werd het eigendom van het archief officieel overgedragen aan de Stad Antwerpen. Het beheer ervan gebeurde door de Stichting Wetenschappelijk Onderzoek Camille Huysmans. Dankzij bemiddeling van deze laatste gaf de Stad Antwerpen in 2009 de collectie in bruikleen aan Amsab-ISG, met als doel ontsluiting naar het publiek.

De collectie Camille Huysmans omvat naast archief ook een zeer uitgebreide bibliotheekcollectie. Hiervan werden meer dan 2500 monografieën en meer dan 700 kranten- en tijdschriftentitels opgenomen in de collectie van Amsab-ISG. Inhoudelijk is de bibliotheek van Huysmans bijzonder interessant als weerspiegeling van zowel zijn politieke carrière als zijn persoonlijke interesses. Zo komen onder meer het socialisme en de Vlaamse, Belgische en internationale arbeidersbeweging, onderwijs, oorlog en pacifisme, de Joodse gemeenschap en cultuur, de Vlaamse beweging etc. uitgebreid aan bod. Hiernaast verzamelde hij ook een gigantische hoeveelheid aan socialistische kranten uit binnen- en buitenland.

Twee opvallende deelcollecties zijn het vermelden waard. De collectie muziekpublicaties toont Huysmans als gepassioneerd muziekliefhebber en zanger. Je vindt er niet enkel boeken rond muziek en muziekgeschiedenis terug, maar ook prachtige – soms handgeschreven of geannoteerde – partituren, en liederenbundels met strijd- en volksliederen. Daarnaast komt zijn achtergrond in taal- en letterkunde tot uiting in de diverse publicaties rond taal, literatuur, folklore en legenden, waarbij natuurlijk zijn eigen schrijfsels over deze thema’s – zoals zijn werk Vier kerels: Reinaert en Uilenspiegel, de demon en de duivel – vertegenwoordigd zijn.